เยี่ยมคนตายตามแบบอิสลาม: วิธีขอพรให้ผู้จากไป และทำอะไรได้บ้าง
ในศาสนาอิสลาม ความตายถือเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต และมีพิธีกรรมหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศพและการระลึกถึงผู้ที่จากไป บทความนี้จะอธิบาย 3 พิธีกรรมที่สำคัญ ได้แก่ การเยี่ยมกุโบร์ (สุสาน), การละหมาดญะนาซะห์ (ละหมาดให้ผู้เสียชีวิต) และการทำดุอาตัษบีต (ขอให้ผู้ตายมั่นคงในการตอบคำถามในหลุมศพ) โดยเน้นให้เข้าใจง่าย เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับศาสนาอิสลาม
1. เยี่ยมกุโบร์ (สุสาน): การรำลึกถึงผู้จากไปและการเตือนใจตนเอง
การเยี่ยมกุโบร์เป็นสิ่งที่ส่งเสริมให้ชาวมุสลิมทำ เพราะเป็นการรำลึกถึงความตาย และเตือนใจให้เราใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า การเยี่ยมกุโบร์ไม่ใช่การไปขอโชคลาภหรือทำสิ่งที่ไม่ถูกต้องตามหลักศาสนา แต่เป็นการขอพรให้ผู้ที่จากไปและเตือนสติให้เราเตรียมตัวสำหรับวันแห่งความตาย
ดุอาเมื่อไปเยี่ยมกุโบร์:
- ภาษาอาหรับ: اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِكُمْ لَلَاحِقُونَ نَسْأَلُ اللَّهَ لَنَا وَلَكُمُ الْعَافِيَةَ
- คำอ่าน (ภาษาไทย): อัสสลามุอะลัยกุม อะห์ลัดดิยาริ มินัลมุอ์มินีน่า วัลมุสลิมีน วะอินนา อินชาอัลลอฮุ บิกุมละลาฮิกูน นัสอะลุ้ลลอฮะ ละนา วะละกุมุลอาฟิยะห์
- ความหมาย: ขอความสันติจงมีแด่ท่านทั้งหลาย โอ้อาหรับชนที่อยู่ในบ้านนี้ จากบรรดาผู้ศรัทธาและมุสลิม และแท้จริงเรา อินชาอัลลอฮ์ จะติดตามท่านทั้งหลายไป เราขอต่ออัลลอฮ์ เพื่อเราและเพื่อท่านซึ่งความปลอดภัย
วิธีอ่านและนำไปใช้:
- เมื่อไปถึงกุโบร์ ให้กล่าวสลาม (อัสสลามุอะลัยกุม) ซึ่งแปลว่า “ขอความสันติจงมีแด่ท่าน”
- อ่านดุอาอฺข้างต้นด้วยความนอบน้อมและตั้งใจ
- ขอพร (ดุอา) ให้ผู้ที่อยู่ในกุโบร์ได้รับการอภัยโทษและมีความสุขในโลกหน้า
สิ่งที่ควรทำและไม่ควรทำเมื่อเยี่ยมกุโบร์:
- สิ่งที่ควรทำ: กล่าวสลาม, อ่านดุอาอฺ, ขอพรให้ผู้ตาย, รำลึกถึงความตาย
- สิ่งที่ไม่ควรทำ: ส่งเสียงดัง, เหยียบหลุมศพ, ทำสิ่งที่ไม่สุภาพ, ขอโชคลาภ, บนบานศาลกล่าว
2. ละหมาดญะนาซะห์: การขอพรให้ผู้เสียชีวิต
การละหมาดญะนาซะห์เป็นการละหมาดพิเศษที่ทำเพื่อขอพรให้ผู้เสียชีวิตได้รับการอภัยโทษและมีความสุขในโลกหน้า การละหมาดนี้ไม่มีการรุกัวะอฺ (ก้ม) และสุญูด (ก้มกราบ) แต่เป็นการยืนและกล่าวตักบีร (กล่าวว่า “อัลลอฮุอักบัร” แปลว่า “อัลลอฮ์ทรงยิ่งใหญ่”) หลายครั้ง พร้อมกับอ่านดุอา
ขั้นตอนการละหมาดญะนาซะห์ (แบบย่อ):
- เหนียต (ตั้งใจ): ตั้งใจจะละหมาดญะนาซะห์เพื่ออัลลอฮ์
- ตักบีรแรก: กล่าว “อัลลอฮุอักบัร” แล้วอ่านฟาติฮะห์ (บทแรกของคัมภีร์กุรอาน)
- ตักบีรที่สอง: กล่าว “อัลลอฮุอักบัร” แล้วอ่านซอลาวาต (ขอพรให้ท่านศาสดามูฮัมหมัด)
- ตักบีรที่สาม: กล่าว “อัลลอฮุอักบัร” แล้วอ่านดุอาให้ผู้เสียชีวิต (มีหลายบทให้เลือก)
- ตักบีรที่สี่: กล่าว “อัลลอฮุอักบัร” แล้วกล่าวสลาม (อัสสลามุอะลัยกุม วะเราะห์มะตุลลอฮ์) ไปทางขวาและซ้าย
ดุอาที่นิยมอ่านในการละหมาดญะนาซะห์ (ตักบีรที่สาม):
- สำหรับผู้ชาย: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ وَعَافِهِ وَاعْفُ عَنْهُ وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ وَاغْسِلْهُ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ وَنَقِّهِ مِنَ الْخَطَايَا كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ وَأَبْدِلْهُ دَارًا خَيْرًا مِنْ دَارِهِ وَأَهْلاً خَيْرًا مِنْ أَهْلِهِ وَزَوْجًا خَيْرًا مِنْ زَوْجِهِ وَأَدْخِلْهُ الْجَنَّةَ وَأَعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَعَذَابِ النَّارِ
- คำอ่าน (ภาษาไทย): อัลลอฮุมมัฆฟิรละฮู วะรฺฮัมฮู วะอาฟิฮี วะอฺฟุอันฮู วะอักริม นุซุลลาฮู วะวัสซิอฺ มุดคอลาฮู วัฆซิลฮู บิลมาอิวะษษัลญิวะ บิลบะร็อด วะนักกิฮี มินัล ค่อฏอยา กะมายุนักกัษษัษเษามบุล อับยะฎุ มินัดดะนัส วะอับดิลฮู ดาร็อน ค็อยร็อมมิน ดาริฮี วะอะฮลัน ค็อยร็อมมิน อะฮลิฮี วะเซาจัน ค็อยร็อมมิน เซาจิฮี วะอัดคิลฮุล ญันนะห์ วะอะอิซฮู มินอะซาบิลก็อบริ วะอะซาบินนาร
- ความหมาย: โอ้ อัลลอฮ์ ขอพระองค์ทรงอภัยโทษแก่เขา ทรงเมตตาเขา ทรงทำให้เขามีสุขภาพดี และทรงยกโทษให้เขา ทรงให้เกียรติที่พำนักของเขา ทรงให้ที่อยู่ของเขากว้างขวาง และทรงล้างเขาด้วยน้ำ ด้วยหิมะ และด้วยลูกเห็บ และทรงทำให้เขาพ้นจากความผิดต่างๆ เช่นเดียวกับที่ผ้าขาวถูกชำระให้สะอาดจากสิ่งสกปรก และทรงประทานบ้านที่ดีกว่าบ้านของเขา และครอบครัวที่ดีกว่าครอบครัวของเขา และคู่ครองที่ดีกว่าคู่ครองของเขา และทรงให้เขาได้เข้าสวรรค์ และทรงปกป้องเขาจากการลงโทษในหลุมศพ และจากการลงโทษในนรก
ข้อสังเกต: ดุอาสำหรับการละหมาดญะนาซะห์ผู้หญิงจะมีการเปลี่ยนสรรพนามในดุอา
3. ดุอาตัษบีต: การขอให้ผู้ตายมั่นคงในการตอบคำถามในหลุมศพ
ในศาสนาอิสลาม เชื่อกันว่าเมื่อบุคคลเสียชีวิตและถูกฝังแล้ว จะมีมะลาอิกะห์ (ทูตสวรรค์) มาสอบถามถึงความศรัทธาและการกระทำต่างๆ ดุอาตัษบีตเป็นการขอให้อัลลอฮ์ทรงประทานความมั่นคงและความเข้มแข็งให้ผู้ตายสามารถตอบคำถามของมะลาอิกะห์ได้อย่างถูกต้อง
วิธีทำดุอาตัษบีต:
- หลังจากฝังศพเสร็จ ให้คนที่อยู่ใกล้หลุมศพอ่านดุอาตัษบีตเสียงดังพอประมาณ
- อาจมีการกล่าวเตือนผู้ตายให้รำลึกถึงคำตอบที่ถูกต้อง (เช่น การกล่าวว่า “จงกล่าวว่า อัลลอฮ์คือพระเจ้าของฉัน, อิสลามคือศาสนาของฉัน และมูฮัมหมัดคือศาสดาของฉัน”)
ตัวอย่างดุอาตัษบีต:
- (สามารถใช้ดุอาใดก็ได้ที่ขอให้ผู้ตายได้รับการอภัยโทษ มีความสุข และสามารถตอบคำถามในหลุมศพได้อย่างถูกต้อง)
การเยี่ยมกุโบร์ การละหมาดญะนาซะห์ และการทำดุอาตัษบีต เป็นพิธีกรรมที่สำคัญในศาสนาอิสลาม ซึ่งเป็นการแสดงความรัก ความห่วงใย และความศรัทธาต่อผู้ที่จากไป รวมถึงเป็นการเตือนใจให้เราใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและเตรียมพร้อมสำหรับวันแห่งความตาย
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่สนใจเรียนรู้เกี่ยวกับอิสลาม ขอให้อัลลอฮ์ทรงประทานความเมตตาและการอภัยโทษแก่ผู้เสียชีวิตทุกท่าน อามีน